Η Έμφυλη διάσταση της Διαπολιτισμικής Συμβουλευτικής

Ακολουθεί σύνδεσμος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης όπου δημοσιεύθηκαν τα πρακτικά του 4ου Πανελληνίου Συνεδρίου με θέμα:

"Σχολείο ίσο για παιδιά άνισα"

Το παρακάτω κείμενο έχει ως θέμα τη Έμφυλη διάσταση της διαπολιτισμικής Συμβουλευτικής και φέρει την υπογραφή του Κώστα Παπαχρήστου.

Διαβάστε το πλήρες κείμενο ΕΔΩ

Μονογονεϊκή οικογένεια

Με τον όρο «μονογονεϊκή οικογένεια» εννοούμε την οικογένεια, στην οποία υπάρχουν παιδιά κάτω των 18 ετών που έχουν μόνο έναν γονέα, είτε γιατί ο άλλος γονέας απεβίωσε, είτε λόγω διαζυγίου ή γιατί ο γονέας δεν παντρεύτηκε ποτέ.
Από το 1950 και μετά, ο αριθμός των μονογονεϊκών οικογενειών διεθνώς έχει αυξηθεί σημαντικά. Το 1970, περίπου το 11% των παιδιών στον κόσμο ζούσαν σε μονογονεϊκές οικογένειες. Το 1996, το ποσοστό είχε φτάσει το 31%. Φαίνεται, επίσης, ότι με το πέρασμα του χρόνου, οι μεταβαλλόμενες κοινωνικές συνθήκες τροποποιούν και τους επικρατέστερους λόγους, για τους οποίους δημιουργούνται οι μονογονεϊκές οικογένεις.

Στα μέσα του 20^ου αιώνα, οι περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες οφείλονταν στον θάνατο ενός συζύγου, ενώ στις δεκαετίες του 1970 και 1980, οι περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες ήταν αποτέλεσμα διαζυγίων. Από τις αρχές του 21^ου αιώνα, ο αριθμός των γονέων που δεν παντρεύονται συνεχώς αυξάνεται.

Ο συχνότερος τύπος μονογονεϊκής οικογένειας είναι αυτή που αποτελείται από τη μητέρα και τα βιολογικά παιδιά της. Ο αριθμός των οικογενειών, που αποτελούνται από τον πατέρα και τα παιδιά αυξάνει μετά το 1980 και συνήθως αυτές οι οικογένειες προκύπτουν μετά από διαζύγιο των γονέων.

Τα συνηθέστερα προβλήματα μονογονεϊκών οικογενειών

Τα συνηθέστερα προβλήματα, που αντιμετωπίζουν οι μονογονεϊκές οικογένειες, μπορούν να καταταγούν σε δύο ευρείες κατηγορίες:  

1. Οικονομικά. Είναι αυτονόητο ότι όταν μόνο ένας γονέας καλείται να καλύψει τις πρακτικές, οικονομικές και μορφωτικές ανάγκες των παιδιών, το βάρος είναι μεγαλύτερο.  

2. Κοινωνικά - Ψυχολογικά. Διάφορες κοινωνιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε μονογονεϊκές οικογένειες έχουν κάποια «μειονεκτήματα» σε σχέση με τα παιδιά, που μεγαλώνουν και με τους δύο γονείς (π.χ. διπλάσιες πιθανότητες να εγκαταλείψουν το σχολείο, περισσότερες συγκρούσεις με τους γονείς, λιγότερη επίβλεψη από τους γονείς, συχνότερη εμπλοκή με αλκοόλ και ουσίες, παραβατική συμπεριφορά, αυξημένη αυτοκτονικότητα και τετραπλάσιες πιθανότητες να χρειαστούν ψυχολογική βοήθεια).
Βεβαίως, πρέπει να διαχωρίσουμε τις δυσκολίες, που ανακύπτουν στα διάφορα είδη μονογονεϊκών οικογενειών.

Μονογονεϊκή οικογένεια λόγω απώλειας γονέα

Στις μονογονεϊκές οικογένειες που έχουν προκύψει μετά από τον θάνατο ενός γονέα, τόσο τα παιδιά όσο και ο/η κηδεμόνας τους καλούνται καταρχήν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του πένθους και τη διαδικασία του συμβιβασμού με την απώλεια. Τα μικρότερα παιδιά (μέχρι περίπου 7 ετών), μάλιστα, δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν πλήρως τον απαρέγκλητο χαρακτήρα του θανάτου και κατακλύζονται από διάφορες φαντασιώσεις επαναβίωσης του χαμένου γονέα, ενοχής κ.λπ. Η όλη διαδικασία είναι πολύ επίπονη, δεδομένου ότι ο γονέας προσπαθεί να επιστρατεύσει δυνάμεις, εν μέσω του δικού του πένθους, για να στηρίξει και να καλύψει τις ανάγκες των παιδιών του (υλικές και ψυχολογικές).

Μονογονεϊκή οικογένεια λόγω διαζυγίου

Στις μονογονεϊκές οικογένειες, που έχουν προκύψει μετά από διαζύγιο, οι ανακατατάξεις και οι διαδικασίες, που συνοδεύουν τον χωρισμό των γονέων είναι και πάλι επίπονες και δύσκολες, τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Μπορεί να υπάρχουν εντάσεις και διαφωνίες μεταξύ των γονέων, θυμός, αμφιθυμία και οδύνη, συναισθήματα που δεν μπορεί να αφήσουν ανεπηρέαστα τα παιδιά, τα οποία επίσης μπορεί να βιώνουν συναισθήματα θυμού και οδύνης. Μπορεί τα παιδιά να έχουν απορίες σε σχέση με τους λόγους του διαζυγίου ή να δυσκολεύονται με την αλλαγή κατοικίας, σχολείου, προσώπων φροντίδας, ρουτίνας κ.λπ. Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική διαφορά από την προηγούμενη κατηγορία. Εδώ, και οι δύο γονείς είναι εν ζωή, παρόντες και μπορούν να διατηρήσουν μια στενή και ουσιαστική σχέση με τα παιδιά τους, ακόμη και αν δε ζουν όλοι μαζί κάτω από την ίδια «στέγη».

Μονογονεϊκή οικογένεια με έναν ανύπαντρο γονέα

Συνηθέστερα πρόκειται για μητέρες που αποφασίζουν να μεγαλώσουν μόνες τους τα παιδιά τους. Σε αυτήν την κατηγορία, τα περισσότερα προβλήματα ανακύπτουν όταν το παιδί αντιληφθεί την «διαφορετικότητα» της δικής του οικογένειας (π.χ. όταν θα ξεκινήσει να πηγαίνει στο σχολείο). Η μητέρα καλείται τότε να εξηγήσει με τρόπο κατανοητό τους λόγους για την ανάγκη ή την επιλογή της να μεγαλώσει μόνη της το παιδί αυτό, χωρίς να του μεταφέρει οδυνηρά μηνύματα απόρριψης από τον βιολογικό πατέρα και τονίζοντας ότι η διαφορετικότητα δεν είναι κατ’ ανάγκην κάτι κακό. Άλλωστε, παρότι τα παιδιά των μονογονεϊκών οικογενειών αντιμετωπίζουν συχνά περισσότερα οικονομικά και ψυχολογικά προβλήματα, μπορεί να μεγαλώσουν με πολύ πιο υγιή τρόπο και να αποκτήσουν καλή κοινωνικοποίηση και πρότυπα συμπεριφοράς σε σχέση με τα παιδιά εκείνα που μεγαλώνουν και με τους δύο γονείς, αλλά δεν υπάρχει δομή, οργάνωση και ισορροπία στην οικογένεια, οι γονείς είναι απόντες, αδιάφοροι ή και κακοποιητικοί.

Οι γονείς που μεγαλώνουν μόνοι τους τα παιδιά τους καλό είναι να θυμούνται τα παρακάτω:

• Να εφαρμόζουν κανόνες με ξεκάθαρο τρόπο και με σταθερότητα, σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από οργάνωση.
• Πρέπει να επιτρέψουν στο παιδί να είναι παιδί και όχι να αναλάβει καθήκοντα ενήλικα, ελλείψει ενός δεύτερου ενήλικα στην οικογένεια.
• Να απαντούν στις ερωτήσεις του παιδιού, σε σχέση με τον άλλο γονέα, με απόλυτη ειλικρίνεια και με τρόπο ευαίσθητο και κατανοητό από το παιδί.
• Να αποφεύγουν συμπεριφορες που μπορεί να προκαλέσουν πίεση στο παιδί, όπως το να χρειάζεται να «διαλέξει» με ποιον γονέα θα μείνει μετά από ένα διαζύγιο. Οι πιθανές συγκρούσεις μεταξύ των γονέων πρέπει να παραμένουν μεταξύ τους και να μεταφέρεται στο παιδί μια ατμόσφαιρα σταθερότητα και αγάπης, όπου και οι δύο γονείς, ανεξάρτητα από τις μεταξύ τους διαφορές, νοιάζονται για το καλό του παιδιού τους και δεν το χρησιμοποιούν με οποιονδήποτε τρόπο στις μεταξύ τους διαφορές.
• Τα παιδιά δε μένουν συνήθως θλιμμένα για μεγάλες περιόδους και μπορεί να μοιάζουν ότι «ξεχνιούνται» κατά διαστήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε δυσκολεύονται.
• Τα παιδιά συχνά κρύβουν τα δάκρυα ή τον θυμό τους, προκειμένου να μη στενοχωρήσουν και να προστατεύσουν τους γονείς τους από επιπλέον θλίψη. Το να τους επιτρέπουν οι γονείς να τους δουν να κλαίνε τους δίνει κατά κάποιον τρόπο την «άδεια» να κάνουν το ίδιο και να μοιραστούν μαζί τους τα επώδυνα συναισθήματά τους. Όπως γνωρίζουν καλά οι ενήλικες, η ζωή συνεχίζεται, παρά τις τραγωδίες που προκύπτουν. Τα παιδιά μπορεί να μην κατανοούν ότι τα σχέδια ζωής αναπροσαρμόζονται ή αλλάζουν και αυτό είναι κομμάτι του πένθους, που μπορεί να χρειαστεί πολύ καιρό και αρκετή επεξεργασία.
• Τα παιδιά κάποιες φορές ανησυχούν ότι ευθύνονται τα ίδια για τον θάνατο ενός γονέα ή για το διαζύγιο. Πρέπει να τους ειπωθεί ότι ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ ΑΥΤΑ.
• Τα παιδιά έχουν ανάγκη από τους γονείς τους να είναι ειλικρινείς μαζί τους, όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό για τον γονέα.
• Τα μικρότερα παιδιά, καθώς ακόμα μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, μπορεί να ξεσπάσουν με εκδηλώσεις οργής. Πρέπει να τους ειπωθεί ότι είναι αποδεκτό να είναι θυμωμένα και να βοηθηθούν να διοχετεύσουν κάπου τον θυμό αυτόν.
• Να μη ρωτούν συνέχεια τα παιδιά τους «τί σκέφτονται». Τα παιδιά δεν είναι πάντα σε θέση να εκφραστούν λεκτικά, αλλά μπορεί να εκφράζονται με «εξωλεκτικούς τρόπους» (συμπεριφορές, ζωγραφική, παιχνίδι).
• Τα παιδιά έχουν ανάγκη να μπορούν να κρατήσουν αναμνήσεις από τον εκλιπόντα γονέα. Χρειάζεται ο κηδεμόνας τους να τα διευκολύνει σε αυτή τη διαδικασία.

 Βασιλική Κονδύλη

Παιδοψυχίατρος - Σύμβουλος Τηλεφωνικής Γραμμής Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.
www.tilefonikigrammi.gr

www.epsype.gr

Πηγή: www.babyzone.gr

Δραστήριοι και στα γεράματα

Λένε πως οι δραστηριότητες και οι ενασχολήσεις συχνά συνδέονται με τη μακροζωία και την ευτυχία. Στο άρθρο αυτό θα γνωρίσουμε τρεις ηλικιωμένους «ροδάτους», των οποίων η ζωή επιβεβαιώνει αυτόν τον κανόνα.

Χάουαρντ Ντέιβις: ένας πολυμήχανος μηχανικός

Αν είναι Τετάρτη, τότε ο ηλεκτρολόγος-μηχανολόγος Χάουαρντ Ντέιβις είναι στο γραφείο του και μελετάει σχεδιαγράμματα ηλεκτρικών συστημάτων που σχεδιάστηκαν από συναδέλφους του που έχουν τα μισά του χρόνια. Ο 75χρονος Χάουαρντ εργάζεται σε τεχνικό γραφείο στο Μάντισον του Ουισκόνσιν εδώ και 40 χρόνια. Το 2004 πέθανε η γυναίκα του κι εκείνος πήρε μερική σύνταξη, ωστόσο εξακολουθεί να πηγαίνει στο γραφείο μία μέρα την εβδομάδα. «Αν δεν εργαζόμουν, θα μαράζωνα και θα πέθαινα», λέει ο Ντέιβις, τετραπληγικός με κάκωση στον Α5-6 ύστερα από ατύχημα κατά τη διάρκεια κατάδυσης το 1963.

Όταν εργαζόταν με πλήρες ωράριο, ο Χάουαρντ ήταν υπεύθυνος για το σχεδιασμό ηλεκτρικών συστημάτων για κτίρια όπως το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ουισκόνσιν. «Την εποχή εκείνη ήταν το μεγαλύτερο κτίριο στην πολιτεία του Ουισκόνσιν από την άποψη εμβαδού, κι είναι το σπουδαιότερο επίτευγμά μου», λέει ο Χάουαρντ. Βεβαιώθηκε πως κάθε ηλετρολογική λεπτομέρεια ήταν στη θέση της, από το σύστημα για να καλούνται οι νοσηλεύτριες έως τις ηλεκτρολογικές ανάγκες κάθε χειρουργείου, του τμήματος επειγόντων περιστατικών, ακόμα και του τμήματος διαιτητικής. «Το μέγεθος και μόνο του έργου το καθιστούσε ιδιαίτερα πολύπλοκο, αλλά και διασκεδαστικό» θυμάται.

Όταν τραυματίστηκε ο Χάουαρντ, οι τετραπληγικοί δεν ζούσαν για πολύ και σπάνια ζούσαν ανεξάρτητοι. Στη αρχή, κι ο Χάουαρντ, πατέρας έξι παιδιών όταν τραυματίστηκε, δεν φαινόταν πως θα αποτελούσε εξαίρεση. Πήγε από το νοσοκομείο σε κέντρο αποκατάστασης και, στη συνέχεια, σε γηροκομείο.

Η πρώτη του προσπάθεια να ξανακερδίσει την ανεξαρτησία του ήταν να ανοίξει ένα τεχνικό γραφείο μ’ έναν φίλο. «Χάσαμε χρήματα, δεν πήρε μπρος ποτέ», λέει ο Χάουαρντ. «Αποφάσισα να αυτοκτονήσω». Ζήτησε από έναν φίλο του να του φέρει ένα όπλο. «Έβαλα το όπλο στον κρόταφο, αλλά δεν είχα τη δύναμη να το καρατήσω και να τραβήξω τη σκανδάλη».
Όλα αυτά συνέβησαν πριν την εποχή της ευαισθητοποίησης στην αναπηρία. «Εκείνο τον καιρό, αν ήσουν σε αμαξίδιο, ο κόσμος θεωρούσε πως ήσουν κωφάλαλος κι ότι ζούσες απ’ το επίδομα απορίας. Σε απέφευγαν», λέει ο Χάουαρντ. «Αποφάσισα πως δεν θα το δεχόμουν αυτό κι ότι κάπως θα κατάφερνα να βγω απ’ το γηροκομείο».

Τότε ήταν που εμφανίστηκε ο τωρινός του εργοδότης, το τεχνικό γραφείο Συνδεδεμένοι Μηχανικοί. Ο Χάουαρντ είχε δουλέψει εκεί πριν το ατύχημα, αλλά το γραφείο δεν ήταν προσβάσιμο. Στη συνέχεια όμως η εταιρεία έχτισε ένα προσβάσιμο γραφείο, κι ο Χάουαρντ ξαναέκανε αίτηση και επαναπροσλήφθηκε. «Αυτό συνέβη στις 24 Ιανουαρίου 1974 κι είμαι ακόμα εδώ».
Ο Χάουαρντ εξηγεί πως όλα θα είχαν πάει κατά διαόλου αν δεν είχε παραμείνει στο πλευρό του η γυναίκα του. «Αν είχε πει “φεύγω”, τότε το μόνο που θα μπορούσα να της είχα απαντήσει ήταν “γειά σου”, και δεν θα μπορούσα να την κατηγορήσω. Δεν ξέρω τι θα είχα κάνει αν οι ρόλοι μας είχαν αντιστραφεί».

Τώρα, παρότι η γυναίκα του δεν υπάρχει πια, ο Χάουαρντ χαίρει μεγάλης φροντίδας. Ζει με τη μεγάλη του κόρη, Τέρι, κι έχει και τρεις προσωπικούς βοηθούς. Ο ένας φροντίζει τον Χάουαρντ εδώ και τρία χρόνια, ο άλλος εδώ και δέκα, και ο τρίτος –που είναι πλέον ο αναπληρωματικός του βοηθός– για πάνω από 30 χρόνια. Με τη βοήθειά τους, μπορεί κι έχει το νου του στις κατακλίσεις. «Ζητάω στους προσωπικούς μου βοηθούς να με ελέγχουν συχνά για κατακλίσεις. Αν τύχει να μας ξεφύγει μία, ή αν συμβεί και πάθω μια αμυχή, χρησιμοποιούμε τριπλό αντιβιοτικό και στεγνό επίθεμα. Ύστερα προσπαθώ να υπάρχει όσο το δυνατόν λιγότερη πίεση σ’ εκείνο το σημείο. Συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε τρεις-τέσσερις μέρες».

Ποιο είναι το μυστικό του Χάουαρντ που κάνει τους βοηθούς του να μένουν μαζί του για τόσο καιρό, δεδομένου ότι στην Αμερική το ποσοστό εναλλαγής σ’ αυτό το επάγγελμα είναι πολύ ψηλό; Ο Ντέιβις το αποδίδει σε τέσσερα πράγματα.

«Τα δύο πρώτα είναι η πίστη στον εαυτό σου και στον Θεό, και ανάλογα με την περίσταση μπορεί να επικρατήσει είτε το μεν είτε το δε», λέει ο Χάουαρντ. «Όποια κι αν είναι η θρησκεία σου, να την τηρείς».

Το τρίτο πράγμα είναι η οικογένεια. Ο Χάουαρντ κι η γυναίκα του, που ήσαν παντρεμένοι 51 χρόνια, προέρχονταν και οι δύο από μεγάλες, πολύ αγαπημένες οικογένειες, και χαίρεται που και η δική του οικογένεια είναι έτσι. Ο ίδιος έχει έξι παιδιά, 16 εγγόνια και πέντε δισέγγονα.

Το τελευταίο πράγμα είναι οι φίλοι. «Έχω δύο φίλους που τους έχω από πριν το ατύχημα και που πραγματικά μου έχουν σταθεί», μας λέει, και παρατηρεί πως πολλοί φίλοι του απομακρύνθηκαν μετά το ατύχημα. «Ύστερα έχω μια ολόκληρη ομάδα φίλων που με δέχονται έτσι όπως είμαι γιατί έτσι με γνώρισαν. Και τους υπεραγαπώ». Ίσως ο Χάουαρντ θα έπρεπε να προσθέσει και τον σεβασμό στην εξίσωσή του. «Μια μέρα, ρώτησα έναν φίλο στη δουλειά, έτσι για πλάκα, πώς νιώθει που δουλεύει με κάποιον σαν εμένα. Κι εκείνος απάντησε: “Για μένα δεν είσαι τίποτα παραπάνω από ένας ικανότατος μηχανικός”».

«Δεν θέλω να μου δοθεί μια δουλειά ή μια θέση επειδή είμαι σε αμαξίδιο. Θέλω να ανταγωνιστώ. Μπορεί να χάσω, αλλά θα το δεχτώ αν δεν αδικηθώ. Δεν θέλω ειδική μεταχείριση… Δεν θέλω να με λυπούνται».
Και ποιος θα τολμούσε να λυπηθεί έναν τέτοιο άνθρωπο;

Γουόλι Ντάτσερ: Κάνει αυτό που αγαπάει

Ο Γουόλι Ντάτσερ «φοράει πολλά καπέλα». Εβδομήντα χρονών σήμερα, εξακολουθεί να κάνει αυτό που λατρεύει. «Το χόμπι μου είναι ο σχεδιασμός εσωτερικών χώρων, κι από κει και πέρα πάω όπου με βγάλει. Απλώς δεν εργάζομαι 9 με 5, όπως όταν είχα δική μου επιχείρηση».

Ο Γουόλι, τετραπληγικός με κάκωση στον Α5-7 από το 1956, πέρασε σχεδόν δύο χρόνια σε νοσοκομεία προτού πάρει εξιτήριο. Από τότε, πέρα από το σχεδιασμό προσβάσιμων σπιτιών (τρία από αυτά για τον εαυτό του και την οικογένειά του), έχει αναλάβει δουλειές που θα απαιτούσαν πτυχίο νομικής. «Όχι, δεν είμαι δικηγόρος», λέει, γελώντας. «Αναγκάστηκα να μάθω τη νομοθεσία για τα χρεόγραφα από το μηδέν, όταν μου ζητήθηκε πριν χρόνια να διαχειριστώ ένα αμοιβαίο κεφάλαιο».

Αυτοδίδακτος, κατάφερε να στήσει μια εταιρεία, στη συνέχεια εργάστηκε ως υπεύθυνος συμμόρφωσης του Ομίλου αμοιβαίων κεφαλαίων Τέμπελτον, ύστερα ασχολήθηκε με ξυλουργικές εργασίες, δούλεψε σ’ ένα κέντρο ανεξάρτητης διαβίωσης, και ίδρυσε δύο τοπικές οργανώσεις του Εθνικού Ιδρύματος Παραπληγίας (που μετονομάστηκε σε Εθνική Ένωση ΚΝΜ). Σήμερα, στο γραφείο του στο Σέιντ Πίτερσμπεργκ της Φλόριδας, εργάζεται ως σύμβουλος σε θέματα τροποποίησης σπιτιών.

Ο Γουόλι ήταν πάντα πολυάσχολος. «Ως παιδί, μ’ άρεσε να αποσυναρμολογώ το ποδήλατό μου για να δω πώς λειτουργούσε. Σκέφτομαι τρισδιάστατα». Αν συνδυάσει κανείς αυτά τα χαρίσματα με μια καλλιτεχνική κλίση, τότε είναι εύκολο να δει από πού πηγάζει το ταλέντο του ως σχεδιαστή. «Εκείνη την εποχή, αν χρειαζόσουν κάτι που δεν υπήρχε, έπρεπε να πας ν’ αγοράσεις τα υλικά και να κάτσεις να βρεις πώς θα το κατασκευάσεις. Είχα από παιδί αυτήν την περιέργεια».

Όπως κι άλλοι με ΚΝΜ, ο Γουόλι αντιμετωπίζει διάφορες επιπλοκές σε σχέση με την υγεία του.
Οι ουρολοιμώξεις είναι πιο συχνές τώρα επειδή τα μικρόβια είναι πιο ανθεκτικά, και προσπαθεί να επουλώσει μια επίμονη πληγή στο γοφό του, αλλά ως επί το πλείστον έχει μπόλικη ενέργεια, την οποία αποδίδει σε μια άλλη μεγάλη του αγάπη: «Τραγουδάω σε μια χορωδία», εξηγεί. «Είναι θαυμάσια γυμναστική. Τη δεκαετία του ’60 είχα πάει σε σχολή ραδιοφωνίας. Η σωστή αναπνοή είναι πολύ σημαντικό πράγμα».

Ο Γουόλι είναι μέλος της χορωδίας –της οποίας το ρεπερτόριο περιλαμβάνει αφροαμερικανικά σπιρίτσουαλ, κλασική μουσική και θρησκευτικούς ύμνους– από το 1985. «Είμαι η μειονότητα – ο μόνος λευκός», λέει. Είναι επίσης ο ταμίας της χορωδίας. Το τραγούδι μειώνει το στρες, έτσι δεν είναι; «Αν γνωρίζατε τον μαέστρο μας δεν θα το λέγατε αυτό», απαντά αστειευόμενος. «Πάντως εγώ δεν στρεσάρομαι. Αν κάποιος μού τη δώσει στα νεύρα, όπως ο δήμαρχος ας πούμε, θα κάτσω και θα του γράψω ένα γράμμα για να εκτονωθώ».

Το βράδυ που μιλήσαμε, ο Γουόλι ήταν σπίτι και χαλάρωνε μετά από δύο πολύωρες συνεδριάσεις στις οποίες είχε συμμετάσχει εκείνη τη μέρα. Ο Γουόλι είναι μέλος της επιτροπής οικονομικής στέγασης καθώς και της συμβουλευτικής επιτροπής του δήμου.

Ο Γουόλι προσπαθεί να μην εργάζεται για πάνω από οκτώ ώρες τη ημέρα, αλλά ακολουθεί τα ενδιαφέροντά του εκεί όπου τον οδηγούν. Πριν από ένα χρόνο περίπου, έδωσε μια διάλεξη σε δύο τμήματα σπουδαστών και σπουδαστριών νοσηλευτικής, ύστερα από την τυχαία γνωριμία του με την καθηγήτριά τους. «’Ημουν σ’ ένα μαγαζί με λευκά είδη και είδα μια γυναίκα που φορούσε στολή χειρουργείου. Πιάσαμε την κουβέντα για αρκετή ώρα. Μου ζήτησε να πάω να μιλήσω στην τάξη της για την καθημερινότητα των ατόμων με ΚΝΜ και τα διάφορα πράγματα που θα αντιμετώπιζαν ως νοσηλευτές και νοσηλεύτριες. Τους έδειξα τις διάφορες συσκευές που χρησιμοποιώ». Οι δουλειές κι οι δραστηριότητες είναι σαν να του έρχονται ουρανοκατέβατες. Η πιο πρόσφατη ήταν μια συνεργασία μ’ έναν χτίστη, τον Τζον Φατσίνι, του οποίου η εταιρεία σχεδίαζε μια φρουρούμενη κοινότητα 59 σπιτιών όταν εκείνος γνωρίστηκε με τον Γουόλι. «Ήταν μια από αυτές τις ευτυχείς συγκυρίες», είπε ο Γουόλι, ο οποίος κατέληξε να συνεισφέρει τέσσερα διαφορετικά σπίτια οικουμενικού σχεδιασμού, δηλαδή με προσβασιμότητα για όλους.

Ίσως οι ευτυχείς συγκυρίες τυχαίνουν στον Γουόλι επειδή κι ο ίδιος διαρκώς ψάχνει για ευκαιρίες. «Πολλές φορές έχω ανακατευτεί με δουλειές άλλων, είτε μου το ζητούσαν είτε όχι», λέει. Κάποιος του έστειλε ένα e-mail ζητώντας σχόλια πάνω σε μια πρόταση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαχείρισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης για τη Νέα Ορλεάνη. Ο αποστολέας ζητούσε σχόλια πάνω στην προτεινόμενη πολιτική, όχι το σχεδιασμό, αλλά ο Γουόλι απάντησε με νέο σχεδιασμό για όλα τα «προσβάσιμα» λυόμενα σπίτια, ώστε να γίνουν πραγματικά προσβάσιμα.
Ο Γουόλι και η γυναίκα του Κρις –που πάσχει από προβληματικά γόνατα και εμφύσημα– χρησιμοποιούν και οι δύο αμαξίδιο. Ζουν στο σπίτι τους στο Σέιντ Πίτερσμπεργκ από το 1978. Η κόρη τους ζει στο Τέξας με τη δική της οικογένεια. Ένας προσωπικός βοηθός έρχεται το πρωί και για το πρόγραμμα κενώσεων, και η Κρις μπορεί και τον βοηθάει το βράδυ.
Πέρυσι, ο Γουόλι αναγορεύτηκε μέλος των Διακεκριμένων Προσώπων του Κολεγίου του Σέιντ Πίτερσμπεργκ για το έργο του ως ακτιβιστή για τα δικαιώματα των ΑμΕΑ, σε μια ειδική τελετή στην οποία παρευρέθηκε ο κυβερνήτης της Φλόριδας Τζεμπ Μπους. Μοιάζει σαν λογική συνέπεια, δεδομένης της φιλοσοφίας του Γουόλι: «Μόλις βγήκα από το νοσοκομείο, αποφάσισα ότι θα έπαιρνα το πτυχίο μου. Αυτός ήταν ο πρώτος μου στόχος. Κι ότι θα ζούσα τη ζωή μου, αντί να κάθομαι να την παρακολουθώ».

Μαίρη Πίνιον-Χάρι: Κρασί, γυναίκες και τραγούδι

Το κρασί, οι γυναίκες και το τραγούδι κρατούν την 86χρονη Μαίρη Πίνιον Χάρι οξυδερκή, υγιή, και μακριά από την υποβοηθούμενη διαβίωση.

«Λένε πως αν παίζεις μπριτζ, μάθεις να παίζεις ένα μουσικό όργανο και παίζεις και σκάκι, τότε το μυαλό σου θα παραμείνει κοφτερό και θα ζήσεις μέχρι τα βαθιά γεράματα», λέει η Μαίρη. «Εγώ παίζω μπριτζ με τις φίλες μου για πάνω από 60 χρόνια, λατρεύω τη μουσική και παίζω σκάκι όποτε μπορώ».

Το 1977, η Μαίρη έμεινε παραπληγική στον Θ7 κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης για την αφαίρεση όγκου από τη σπονδυλική της στήλη. Έχοντας μεγαλώσει δέκα παιδιά, επιστράτευσε αμέσως την προσαρμοστικότητά της και δεν άργησε να μάθει το αμαξίδιο. Όταν, έξι χρόνια αργότερα, ο άντρας της πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα, η Μαίρη μετακόμισε σ’ ένα διώροφο σπίτι, κι ύστερα σε μια πολυκατοικία πριν τέσσερα χρόνια.

«Όταν ζούσα μόνη στο σπίτι μου, συνέβησαν δυο-τρία πράγματα που άγχωσαν τα παιδιά μου. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, αλλά μια φορά έπεσα, και ήμουν στο πάτωμα για 20 ώρες».
Ευτυχώς, ήταν η μέρα του μπριτζ, και μια από τις φίλες της κοίταξε από το παράθυρο και είδε κάτι που της έμοιασε μ’ ένα βουνό ρούχα στο πάτωμα. Όταν η Μαίρη σήκωσε το κεφάλι, έκανε νεύμα στη φίλη της κι εκείνη έτρεξε κι έφερε βοήθεια. Ύστερα ήρθαν και οι υπόλοιπες και κάθισαν κι έπαιξαν μπριτζ μέχρι το σούρουπο.

Η Μαίρη έχει καταγωγή από Γερμανια, Γαλλία και Ολλανδία. Ο πατέρας της έζησε μέχρι τα 99 και η μητέρα της μέχρι τα 80. Ο ένας της παππούς πέθανε επειδή έβαζε τόση ζάχαρη στα δημητριακά του, που μοιάζανε με το όρος Φουτζιγιάμα. Έτσι, η Μαίρη προσέχει τι τρώει, διατηρεί το βάρος της κάτω από 45 κιλά και προτιμάει τις φυτικές θεραπείες αντί για τα φάρμακα.

«Όταν γεννούσα, το μαιευτήριο έδινε σε όλες μας υπνωτικό χάπι, για να κοιμάται όλος ο θάλαμος και το προσωπικό να καλοπερνάει», λέει η Μαίρη. «Εγώ πέταξα το υπνωτικό στα σκουπίδια, οπότε μου έκαναν ένεση. Είπα στον γιατρό ότι έτσι και με ξαναπλησίαζε θα τον έπαιρνε και θα τον σήκωνε. Ένας λόγος που επιβιώνω είναι επειδή πολεμάω το κατεστημένο».

Παλιά έπαιρνε υπογλώσσια νιτρογλυκερίνης όταν πάθαινε στηθάγχη, αλλά ύστερα ανακάλυψε τυχαία πως τρεις γουλιές κρασί προκαλούν ευρυαγγεία και ελαττώνουν τον πόνο.
Τρώει πολλές πρωτεΐνες για να μην παθαίνει δερματικά έλκη, και μάλιστα την περίοδο αυτή πολεμάει να ξεφορτωθεί μια κατάκλιση.

Μια νοσοκόμα, που την καλύπτει η ασφάλειά της, έρχεται δυο-τρεις φορές την εβδομάδα και τη βοηθάει να παρακολουθεί και να φροντίζει την πληγή.
«Αναγκάστηκα να μπω σε γηροκομείο για τρεις μήνες εξαιτίας μιας κατάκλισης, και μέχρι να βγω πήγε να μου στρίψει», μας λέει. «Εγώ είμαι νυχτοπούλι, κι εκείνοι κατεβάζαν τα ρολά απ’ τις 9 το βράδυ, κι ύστερα στις 6 το πρωί ξυπνούσαν φρέσκοι φρέσκοι… δεν μου πήγαινε καθόλου». Η Μαίρη τρώει βραδινό στις 9, μένει ξύπνια μέχρι τις 12 ή και τις 2 τη νύχτα, και ξυπνάει μετά τις 9 το πρωί.

«Γράφω πολλές επιστολές. Αν κάτι συμβαίνει στη χώρα που με απασχολεί, γράφω ένα γράμμα και ηρεμώ», εξηγεί. «Γράφω στο BBC, έχω γράψει στον Πάπα, και τώρα γράφω στον Ομπάμα – θα ήθελα να τον ψηφίσω, αλλά πρέπει να ρίξει πολλή φασίνα».
Η Μαίρη γράφει επίσης βιβλίο, αλλά δεν λέει σε κανέναν περί τίνος πρόκειται, μόνο ότι θα συζητηθεί πολύ. Παίρνει το λεωφορείο για να κάνει τα ψώνια του σπιτιού, για να πάει στο εμπορικό κέντρο ή για να κάνει άλλες δουλειές, και κάθε Κυριακή πηγαίνει στην εκκλησία, όπου κουβεντιάζει με τον πάστορα τα καλώς και κακώς κείμενα της εκκλησίας. Μετά την εκκλησία, κάνει μάθημα πιάνου στον εγγονό της, και τελειώνουν μ’ ένα ζωηρό ντουέτο.
Κάθε μέρα, καιρού επιτρέποντος, η Μαίρη πηγαίνει με το αμαξίδιό της στο πίσω μέρος της πολυκατοικίας της, κι από κει κατεβαίνει μια κατηφορίτσα μέχρι το πεζοδρόμιο. Η ενδυνάμωσή της συνίσταται στην επιστροφή, καθώς ανεβαίνει το επικλινές έδαφος για να ξαναφτάσει στην πολυκατοικία. Κάνει επίσης 30 με 40 πους-απς κάμποσες φορές την ημέρα.
Όλοι λένε συνέχεια στη Μαίρη πως θα ’πρεπε να πάρει ηλεκτρική καρέκλα, αλλά εκείνη αρνείται.

«Είναι κάτι τεράστιες γκουμούτσες. Δεν ξέρω πού θα την έβαζα», λέει. «Κι αν έπαιρνα, θα έχανα δέκα χρόνια απ’ τη ζωή μου, γιατί τώρα που πρέπει να σπρώχνω όπου πάω, διατηρώ δυνατά τα μπράτσα μου».

Μια φορά το χρόνο, μια φίλη που παίζει τσέλο έρχεται και την επισκέπτεται, και μαζί παίζουν το «Kol Nidrei», το οποίο είναι ένα εβραϊκό μουσικό κομμάτι για τσέλο και ορχήστρα. Η Μαίρη καλεί και την 30χρονη γειτόνισσά της –που ήταν πιανίστρια μέχρι που έπαθε ένα βαρύ εγκεφαλικό– να έρθει να τις ακούσει.

«Για μένα, η μουσική είναι σαν ναρκωτικό. Όταν έρχονται τα παιδιά μου, παίζουμε Μότσαρτ ή Μπετόβεν. Η μια μου κόρη έχει πολύ καλή φωνή για όπερα, μια άλλη παίζει τσέλο, μια άλλη γαλλικό κόρνο, κι έτσι φτιάχνουμε μια μικρή ορχήστρα».

Μετάφραση: Μαίρη Κιτροέφ. Σεπτέμβριος 2014.

Πηγή: www.disabled.gr

Αναπηρία και Σεξουαλικότητα

ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΠΟ ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΤΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Ο καθένας συμφωνεί ότι η σεξουαλικότητα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Σε όποιον όμως έλεγα ότι η διδακτορική μου έρευνα στηρίζεται στις αφηγήσεις των σεξουαλικών εμπειριών ανδρών με εγκεφαλική παράλυση συχνά έπρεπε να απαντήσω στην ερώτηση «μπορούν και το κάνουν;».

Οι άνθρωποι που μου έθεταν αυτήν την ερώτηση δεν ήταν βέβαια κουτοί απλά είχαν γαλουχηθεί με την πεποίθηση ότι τα άτομα με αναπηρίες είναι ασεξουαλικά. Δυστυχώς τόσο το Κίνημα για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες όπως και πολλές μελέτες για την αναπηρία έχουν δείξει ολιγωρία στο να θίξουν το ζήτημα της «αναπηρίας και σεξουαλικότητας». Όπως η Barbara Waxman, ανάπηρη φεμινίστρια και μελετηττρια, γράφει στο Disability Rag το 1991 «το Κίνημα για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία δεν έχει εξετάσει ποτέ την σεξουαλικότητα ως βασικό πολιτικό ζήτημα, από την στιγμή μάλιστα που πολλοί από εμάς είμαστε καταπιεσμένοι σεξουαλικά. Πιο πολύ μας ενδιαφέρει να αγαπηθούμε και να ολοκληρωθούμε σεξουαλικά από το να μπορούμε να ανεβαίνουμε στο λεωφορείο».

Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων που σχετίζονται με την αναπηρία και την σεξουαλικότητα που αξίζουν την κοινωνική και πολιτική προσοχή όπως η σεξουαλική κακοποίηση, οι ασεξουαλικές και υπερσεξουαλικές αντιλήψεις των ΜΜΕ για τα ανάπηρα άτομα, τα ζητήματα ανικανότητας και φύλου, η σεξουαλική ταυτότητα και προσανατολισμός, οι διαπροσωπικοί φραγμοί και η σεξουαλική οικειότητα, η χρησιμότητα των σεξουαλικών βοηθών και αναπληρωτών, οι διευκολύνσεις στο σεξ και τα εμπόδια στη σεξουαλική πρόσβαση ατόμων με βαριές αναπηρίες που ζουν σε ιδρύματα ή ξενώνες. Αν και οι ερευνητές έχουν αρχίσει να πολιτικοποιούν τα ζητήματα αυτά, τα άτομα με αναπηρίες συνεχίζουν να αγνοούν τις σεξουαλικές τους δυνατότητες και να καταπιέζονται σεξουαλικά στην καθημερινότητα τους. Εξετάζοντας το ιστορικό της πολιτικοποίησης των ζητημάτων αυτών από την αναπηρική κοινότητα είμαστε σε θέση να αναπτύξουμε όλες εκείνες τις στρατηγικές που θα διαλύσουν τον μύθο που θεωρεί τα άτομα με αναπηρία ασεξουαλικά.

Η έρευνα για την αναπηρία και την σεξουαλικότητα την δεκαετία του 50 έως και το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 70 εξέτασε την απώλεια της σεξουαλικής λειτουργίας ή/ και αίσθησης των ετεροφυλόφιλων αντρών που έμειναν ανάπηροι έπειτα από ένα σημαντικό τραυματισμό, συχνά στον νωτιαίο μυελό, κατά την αρχή ή την μέση της ενηλικίωσης τους. Αυτοί οι άντρες είχαν προσαρμόσει την σεξουαλική τους ζωή με διάφορους τρόπους ανάλογα με το επίπεδο της βλάβης. Είχαν τεθεί κάτω από έντονη επιστημονική μελέτη που εξέταζε την δυνατότητα εκσπερμάτισης ή/και αισθητικότητας στην γεννητική περιοχή. Ακολουθώντας ένα ιατρικό μοντέλο – που έδινε έμφαση στην λειτουργικότητα πέρα από κάθε άλλο τομέα – οι επιστήμονες αυτοί αρχικά ασχολήθηκαν με τους ανάπηρους βετεράνους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκ των υστέρων, αυτή η εμμονή για την σεξουαλική και αναπαραγωγική λειτουργία φαίνεται ότι αποτελεί μέρος μιας γενικότερης κοινωνικής πεποίθησης που θεωρεί την μείωση την στυτικής ικανότητας ως μειωμένη ανδροπρέπεια. Αυτή η πεποίθηση φαίνεται ότι σχετίζεται με τις απίστευτες πωλήσεις του σκευάσματος VIAGRA κυρίως στις μέσες και μεγάλες ηλικίες. Η πρώτη αυτή έρευνα αγνόησε κατά ένα μεγάλο μέρος τις γυναίκες και εντελώς διάφορες φυλετικές και σεξουαλικές μειονότητες, δίνοντας προτεραιότητα στους λευκούς ετεροφυλόφιλους άντρες.

Στο παρελθόν οι ειδικοί στείρωναν συστηματικά τα άτομα με αναπτυξιακές αναπηρίες – και μόλις στις αρχές του 70 τα άτομα με αναπηρίες έχουν θίξει το θέμα της μη επιθυμητής στείρωσης .Ένας άντρας που του πήρα συνέντευξη μου ανέφερε ότι στα 25 υποβλήθηκε σε μία εγχείρηση στην κύστη αλλά δεν είχε ενημερωθεί από τον γιατρό του ότι θα έχανε την δυνατότητα να εκσπερματώνει κανονικά. Αντ’ αυτού το σπέρμα θα μεταφερόταν στην κύστη του. Το ίδιο άτομο όταν ήταν έφηβος και αφού είχε υποβληθεί σε εγχείρηση κρυψορχίας μου ανέφερε ότι άκουσε μια νοσοκόμα να λέει «γιατί μπαίνουν στον κόπο;». Αν και αυτές οι πασιφανείς παραβιάσεις των δικαιωμάτων όπως το πρώτο παράδειγμα είναι πιο σπάνιες σήμερα, οι πολιτικές ευγονικής του παρελθόντος συχνά παίρνουν πιο εκλεπτυσμένες μορφές όπως είναι ο προγεννητικός έλεγχος κι η συμβουλευτική των αμβλώσεων.

Επειδή η ιατρική έχει επικεντρωθεί στην βελτίωση των δυσλειτουργιών, είναι αμφίβολο για το αν ή όχι έχει δοθεί επαρκής προσοχή στην δυνατότητα των ατόμων με αναπηρία για σεξουαλική απόλαυση και αναπαραγωγή. Δεν είναι σπάνιο για τα άτομα με αναπηρίες να αναφέρουν ότι κατά την διάρκεια των ιατρικών τους εξετάσεων δεν υποβάλλεται καμία ερώτηση από τους ειδικούς για το σεξ, πράγμα που δεν συμβαίνει με τους περισσότερους μη ανάπηρους. Η ιατρική έρευνα που εστιάζει στη σεξουαλική λειτουργία καθοδηγεί τους αρμόδιους ειδικούς στο να χειριστούν το ζήτημα της σεξουαλικότητας στην καθημερινή ζωή των ατόμων με αναπηρίες.

O ορισμός της φυσιολογικής λειτουργίας του σώματος καθορίζει τις ιατρικές διαγνώσεις, θεραπείες ακόμα και την αποκατάσταση και οποιεσδήποτε «αποκλίσεις» αποτελούν στόχο διόρθωσης. Στην περίπτωση των ασθενειών η ιατρική προσπαθεί να «κάνει καλά» τον ασθενή. Ωστόσο οι αναπηρίες είναι συνήθως μόνιμες και χαρακτηρίζονται ως ιδιαιτερότητες παρά ως «αποκλίσεις». Στην έρευνα μου τα άτομα που πήρα συνέντευξη είχαν μεγαλώσει με κακή εικόνα σώματος. Στην πλειοψηφία τους είχαν ιστορικό ιατρικών εξετάσεων, χειρουργικών επεμβάσεων, θεραπειών αποκατάστασης που σκόπευαν στην βελτίωση του σώματός τους, συχνά χωρίς αποτέλεσμα. Αυτές οι ιατρικές παρεμβάσεις όχι μόνο επηρέασαν αρνητικά την αίσθηση του σώματος τους αλλά είχαν και δυσμενείς επιπτώσεις και στην σεξουαλικότητα τους. Ένας από αυτούς που συζήτησα, ο οποίος είχε υποβληθεί σε διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις μου είπε με θλίψη «η εικόνα του σώματος μου αντικατοπτρίζεται στο πρόσωπο μου όταν σχετίζομαι με κάποια γυναίκα. Φαίνεται πολύ, πιέζομαι, σκέφτομαι, πώς γίνεται να της αρέσω με το αλλόκοτο σώμα μου και τον τρόπο που περπατώ;».

Για ορισμένα άτομα με αναπηρία, η εξουσία της ιατρικής έχει περιοριστεί κυρίως λόγω της επιτυχίας του Κινήματος για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες να διαχωρίσει την ασθένεια από επιβλαβής κοινωνικό-πολιτιστικές στάσεις και συμπεριφορές. Με μια πρώτη ματιά η διάκριση μεταξύ της «ασθένειας» και της «αναπηρίας»,φαίνεται ότι περιόρισε την ιατρική στο να εστιάσει το ενδιαφέρον της στην «ασθένεια». Τα άτομα με αναπηρία είναι αυτά που θα πολεμήσουν τις προκαταλήψεις και την καταπίεση που υπόκεινται στην καθημερινότητα τους. Τα ανάπηρα άτομα φαινομενικά μπορούν «να βάλουν την ιατρική στην θέση που της αρμόζει». Εντούτοις εξετάζοντας το θέμα καλύτερα βλέπουμε πως κάτι τέτοιο οδηγεί σε σύγκρουση με τους ειδικούς και το ιατρικό σύστημα. Μια θεμελιώδης αρχή που προσπαθεί να επιβάλλει κανόνες όσον αφορά στις σωματικές λειτουργίες παραμένει αμετάβλητη κι αυτό επηρεάζει τις πολιτιστικές αξίες και στάσεις απέναντι στα άτομα με αναπηρίες. Η ιατρική έχει βοηθήσει στη δημιουργία και διατήρηση της λατρείας για το «όμορφο σώμα» ως κοινωνικού κατεστημένου. Αποτελεί το ηθικό διάταγμα που ασκεί τεράστια επιρροή στην εικόνα σώματος και στην σεξουαλικότητα των αναπήρων – καθώς συγκρούεται με τις αντιλήψεις των μη ανάπηρων για το σεξουαλικά επιθυμητό.

Η εμφάνιση του Κινήματος για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία στα 1970 έδωσε τεράστια ώθηση στο ιατρικό κατεστημένο να ασχοληθεί και να κατανοήσει την αναπηρία. Αυτή η εμφάνιση όμως δεν συνοδεύτηκε με την έρευνα και τις παρεμβάσεις στα θέμα της αναπηρίας και σεξουαλικότητας. Τα τέλη της δεκαετίας του 70 και οι αρχές του 80 είναι η χρονική περίοδος όπου το ζήτημα της αναπηρίας και σεξουαλικότητας αρχίζει να αμφισβητεί το ιατρικό κατεστημένο. Η ίδρυση ενός τμήματος για την αναπηρία και την σεξουαλικότητα στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φραντζίσκο της Καλιφόρνια που προήγαγε την κοινωνιολογική εξέταση των ζητημάτων της αναπηρίας και σεξουαλικότητας ένα αποτελεί παράδειγμα της προόδου προς την κατεύθυνση αυτή. Παρόλο όμως που επικρίθηκαν οι κοινωνικές στάσεις και προκαταλήψεις που αφορούσαν την σεξουαλικότητα των ατόμων με αναπηρία και έγινε πρόοδος στην εκπαίδευση των επαγγελματιών που ασχολούνταν με τους ανάπηρους, η κριτική αυτή δεν υποστηρίχθηκε πολιτικά. Ίσως αν δεν είχαν μειωθεί οι χρηματοδοτήσεις κατά την περίοδο Ρέιγκαν, να είχε αναπτυχθεί η πολιτική αντίληψη του ζητήματος.

Στις αρχές της δεκαετίας του 80 έως τα μέσα της δεκαετίας του 90, υπήρξαν αρκετοί υποστηρικτές που προσπάθησαν να βάλουν την σεξουαλικότητα στην πολιτική και ερευνητική ατζέντα του Κινήματος για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Άτομα όπως η Barbara Waxman και ο Harlan Hahn, ένας ανάπηρος πολιτικός, τέθηκαν απέναντι στην έλλειψη κοινωνικής και πολιτικής ανάλυσης των ζητημάτων αυτών. Ωστόσο, όπως η Waxman αναφέρει, το Κίνημα για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία εστίασε συνολικά στα θέματα εκείνα που θεωρεί πιο σημαντικά όπως η πρόσβαση στα κτήρια, οι μεταφορές και ο αποκλεισμός από την αγορά εργασίας και αγνόησε την σημαντική πρόκληση να διαφοροποιήσει εκείνες τις στάσεις και πεποιθήσεις που κρύβονται πίσω από την σεξουαλική καταπίεση των ατόμων με αναπηρία.

H δημοσίευση του The Sexual Politics of Disability –Untold Desires [η σεξουαλική πολιτική της αναπηρίας – οι ανείπωτες επιθυμίες] το 1996, αποτελεί ένα σημαντικό σημείο καμπής στην έναρξη διαλόγου σχετικά με την αναπηρία και την σεξουαλικότητα. Αυτή η σημαντική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Βρετανία από τους Tom Shakespeare, Kath Gillespie-Sells και Dominic Davis, τοποθέτησε την σεξουαλικότητα στον πολιτικό χάρτη του Κινήματος για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Οι συντάκτες της έρευνας υποστηρίζουν ότι η μελέτη της αναπηρίας και της σεξουαλικότητας συνεχίζει να κατευθύνεται από επαγγελματίες από τους τομείς της ιατρικής, της ψυχολογίας, και της σεξολογίας. Όμως τόσο αυτοί όσο και οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των αναπήρων αλλά και αρκετοί μελετητές άφησαν σε δεύτερη μοίρα την ανάγκη των ατόμων με αναπηρία για σεξ και έρωτα. Η εργασία του Shakespeare και των συνεργατών του αποτελεί την πρώτη συστηματική μελέτη για την σεξουαλικότητα που πρωτεύοντας στόχος της ήταν να καταγράψει το πώς σκέφτονται και αισθάνονται τα ανάπηρα άτομα για την σεξουαλικότητα τους. Το βιβλίο αφηγείται ιστορίες σεξουαλικής καταπίεσης αλλά και θετικές σεξουαλικές εμπειρίες ατόμων με αναπηρίες. Η Σεξουαλική Πολιτική της Αναπηρίας κατάφερε να καθορίσει την σεξουαλικότητα ως δικαίωμα που δεν είναι άσχετο και δεν μπορεί να περιμένει να ξεπεραστούν άλλα εμπόδια.

Οι συζητήσεις για την αναπηρία και σεξουαλικότητα, οι «πολιτικά ορθές» αναφορές στην σεξουαλική καταπίεση και τα σεξουαλικά δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία καθώς και μια σειρά από μελέτες σχετικές με το θέμα, επιβεβαιώνουν το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον στο ζήτημα μας. Αν και καθυστερημένα, σήμερα η σεξουαλικότητα των ατόμων με αναπηρίες έχει τελικά τοποθετηθεί ως κύριο θέμα στην ατζέντα του Κινήματος για τα Δικαιώματα των Ατόμων με αναπηρίες και των ακαδημαϊκών ερευνών. Η πρόοδος στον μετασχηματισμό της σεξουαλικής στάσης των αναπήρων και στην ενίσχυση της σεξουαλικής τους συνείδησης θα εξαρτηθεί από μια σειρά μελετών και στρατηγικών υποστήριξης όπως η τοποθέτηση του ζητήματος στη λίστα των σεξουαλικών δικαιωμάτων, η πίεση των ειδικών προς τα ΜΜΕ και αυτών που σχεδιάζουν την πολιτική τους, και η προβολή θετικών σεξουαλικών προτύπων από τα ίδια τα άτομα με αναπηρίες. Έτσι, η αυξανόμενη ακαδημαϊκή προσοχή που συνοδεύεται από τις στρατηγικές που προαναφέραμε, θα οδηγήσουν στην θετική αλλαγή της δημόσιας αντίληψης σχετικά με την σεξουαλικότητα των ΑμεΑ, διαλύοντας τον μύθο της σεξουαλικότητας και συνειδητοποιώντας το αυτονόητο, ότι «φυσικά και μπορούν».

Του Russell P. Shuttleworth, Ph.D. Μετάφραση Πάνος Ζουρνατζίδης, Εργοθεραπευτής, allejestem@hotmail.com

Ο R.P.Shuttlewhorth είναι μεταδιδακτορικός συνεργάτης του Ed Roberts στις μελέτες για την Αναπηρία του Ιδρύματος Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστήμιου του Μπέρκελευ της Καλιφόρνια. Η προετοιμασία του άρθρου αυτού στηρίχθηκε στις μεταδιδακτορικές μελέτες για την αναπηρία του Ed Roberts , του τμήματος εκπαίδευσης του Πανεπιστήμιου του Μπέρκελευ της Καλιφόρνια και χρηματοδοτήθηκε από το NIDRR.

Πηγή: www.disabled.gr

Ευπαθείς Κοινωνικά Ομάδες (ΕΚΟ)

Πηγή: www.dasta.auth.gr